Podsumowania aktualnego stanu realizacji LSR 2014-2020
Lokalna Grupa Działania „Kraina Nafty” zbliżając się do końca roku 2022 oraz u progu nowej perspektywy finansowej 2023-2027,
dokonała podsumowania aktualnego stanu realizacji LSR, w ramach działania 19 Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER, poddziałanie 19.2 Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność, objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.
Szanowni Państwo!
Zbliżamy się wielki krokami do zakończenia PROW 2014-2020, z tego względu pragniemy Państwu przekazać najważniejsze osiągnięcia oraz działania planowane na nowy okres programowania.
Lokalna Grupa Działania „Kraina Nafty”, zgodnie z zapisami Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2014-2020, zobowiązana jest do monitorowania swojej działalności i przeprowadzania ewaluacji realizacji strategii, celem przeanalizowania skuteczności i trafności dotychczas zrealizowanych działań. Zgodnie z Wytycznymi Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, zobowiązani jesteśmy do przeprowadzenia niezależnego badania ewaluacyjnego Lokalnej Strategii Rozwoju. Takie badanie zleciliśmy w bieżącym roku. Ewaluacja jest procesem niezbędnym do sprawnego wydatkowania środków publicznych w ramach LSR, a także do szybkiego reagowania na zmieniające się warunki otoczenia społeczno-gospodarczego na terenie LGD. Jednym z głównych celów ewaluacji jest ocena rzeczywistych i spodziewanych efektów realizacji danego zadania, a także próbą znalezienia odpowiedzi na pytanie, czy nasze działania przyniosły oczekiwane efekty? Celem ewaluacji jest także przegląd osiągnięć strategii w stosunku do planowanych oczekiwań oraz wykorzystanie doświadczeń płynących z realizacji strategii w przyszłości. Jest to kluczowe z punktu widzenia nowego okresu programowania i opracowywania założeń nowej LSR.
Wyniki badania ewaluacyjnego są w naszej ocenie zadowalające. Najważniejsze wnioski i rekomendacje z przeprowadzonej Ewaluacji Zewnętrznej LSR LGD „Kraina Nafty”:
➢Obszar przedsiębiorczości w całej diagnozie LSR uznano za najważniejszy.
➢W ramach operacji związanych z zakładaniem nowych przedsiębiorstw oraz rozwijaniu istniejących, a także zachowanie dbałości o element innowacyjny, udało się stworzyć stworzyć szereg nowych miejsc pracy, zmniejszyć stopę bezrobocia na terenach LGD oraz podnieść jakość życia mieszkańców.
➢Warto kontynuować założoną strategię, a fundusze w dalszym ciągu powinny być skierowane właśnie na operacje związane z przedsiębiorczością i rozwojem gospodarczym. Oprócz zaplanowanych środków warto również pochylić się nad programami wsparcia merytorycznego, które rozszerzają horyzonty mieszkańców oraz pomagają w kontynuowaniu działań związanych z prowadzeniem nowo powstałej firmy lub podnoszeniem kwalifikacji zawodowych.
➢Zakres turystyki, rekreacji oraz ochrony dziedzictwa kulturowego uznano również za bardzo ważny temat w dokumencie strategicznym. Zważając na położenie geograficzne terenów “Krainy Nafty” pokładane są duże nadzieje w rozwoju turystyki na tych terenach.
➢Dzięki środkom wyposażono sale, zespoły ludowe, domy kultury, które znacząco wzbogacają i chronią dziedzictwo kulturowe LGD. Również rozwój infrastruktury społecznej i okołoturystycznej wzbogacił tereny gmin członkowskich o nowe miejsca spotkań i uatrakcyjnił ofertę spędzania wolnego czasu. Warto skupić uwagę na kontynuacji rozwijaniu infrastruktury okołoturystycznej.
➢Narasta potrzeba rozwijania i tworzenia baz noclegowych, oznaczania szlaków turystycznych oraz obiektów gastronomicznych, zwraca się również uwagę na brak podstawowej infrastruktury parkingowej czy sanitarnej, która znacząco utrudnia podróżowanie turystom. Innymi słowy w przyszłych okresach programowania zaleca się tworzenie ujednoliconego oraz zintegrowanego produktu turystycznego w postaci sieci połączeń wszystkich elementów związanych z turystyką. ➢Innowacyjność w szczególności w ujęciu przedsiębiorczości uznano za ważny aspekt w diagnozie LSR. Podsumowując obecny okres wdrażania warto podkreślić, iż wnioski składane przez mieszkańców gmin wykazały się wyjątkową kreatywnością, pojawiło się całkiem dużo ciekawych pomysłów, które odpowiadały na potrzeby obszaru. Rekomenduje się w dalszym ciągu rozwijanie istniejących już projektów oraz rozszerzanie wymiaru innowacyjności w obszarach związanych z turystyką i rekreacją, tym samym poszukując nowych mniej tradycyjnych form turystyki wiejskiej lub agroturystyki. ➢Działalność biura LGD można ocenić bardzo pozytywnie, na szeroką skalę zrealizowano plan komunikacyjny oraz osiągnięto prawie wszystkie założone wskaźniki. Potwierdzają to również odpowiedzi ankietowanych mieszkańców i beneficjentów, którzy bardzo dobrze ocenili działalność pracowników biura. Wysoki stan realizacji LSR przyczynił się także do otrzymania dwóch bonusów tj. dodatkowych środków na realizację strategii.
➢Sytuacja demograficzna “Krainy Nafty” wskazuje na problemy związane ze wzrostem ludności w wieku poprodukcyjnym oraz migracjami młodych mieszkańców gmin LGD. Za główny powód migracji uznano migracje zarobkowe do większych ośrodków miejskich lub za granicę. Dlatego w kolejnych okresach programowania warto przyjrzeć się zjawisku odpływu młodych ludzi, tworząc strategię rozwoju pozwalającą uatrakcyjnić tereny “Krainy Nafty” pod kątem przedsiębiorczym, społecznym i rekreacyjnym, tak by zatrzymać migrację ludności oraz zaplanować kompleksową opiekę i wsparcie dla osób starszych.
➢Wśród osób z grup defaworyzowanych wskazano następujących przedstawicieli: osoby długotrwale bezrobotne, z niskim wykształceniem, osoby powyżej 50. roku życia, mieszkańcy obszarów wiejskich, młodzież, kobiety, osoby niepełnosprawne. Bazując na danych zawartych w diagnozie LSR oraz danych pozyskanych z GUS wskazane grupy wydają się być słusznie określone, dlatego zaleca się ich dalsze monitorowanie i wspieranie.
➢Kapitał społeczny, którego wartość opiera się na wzajemnych relacjach społecznych i zaufaniu jednostek, dzięki czemu mogą osiągać więcej korzyści, wciąż pozostaje obszarem do rozwoju w “Krainie Nafty”. Trzeba przyznać, że w kontekście frekwencji składanych wniosków oraz zainteresowania naborami pewne grupy mieszkańców wykazały się dużym zaangażowaniem. Jednakże w ujęciu makro temat ten pozostaje obszarem do dalszej pracy.
Najważniejsze dane statystyczne:
- Liczba przeprowadzonych naborów – 15
- Liczba złożonych wniosków w ramach naborów – 229
- Liczba wybranych wniosków do dofinasowania i podpisanych umów – 138
- Podejmowanie działalności gospodarczej (premia w wysokości 100 000,00 zł) – 58 zawartych umów
- Rozwijanie działalności gospodarczej (refundacja do 300 000,00 / do 200 000 zł) – 9 zawartych umów
- Rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej i kulturalnej – 56 nowych lub zmodernizowanych obiektów
- Dziedzictwo kulturowe – zrealizowanych 28 Grantów (wydarzenia, publikacje, płyty z nagraniami, film promocyjny, stroje ludowe, instrumenty, szkolenie).
- Zrealizowaliśmy 3 projekty współpracy, w tym 1 międzynarodowy;
- Zrealizowaliśmy dwa dodatkowe programy dotacyjne – 108 dotacji w ramach RPO.
Przygotowując się do opracowania LSR na nowy okres programowania, przeprowadziliśmy szereg spotkań informacyjno-konsultacyjnych i badań ankietowych, które pozwoliły na wstępne określenie obszarów tematycznych, które powinny zostać objęte wsparcie. Opracowane zagadnienia będą poddane dalszym konsultacjom za pośrednictwem strony internetowej. W nowym okresie LGD będzie wielofunduszowa, poza wsparciem w ramach Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej, będziemy korzystać ze środków z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS+), w ramach Funduszy Europejskich dla Podkarpacia 2021-2027 (FEP 2021-2027).
W ramach LSR działania skierowane będą do osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz w niekorzystnej sytuacji, osób młodych, w tym w zakresie rozwoju przedsiębiorczości, działania edukacyjne dla dzieci i młodzieży. Ponadto wsparcie ukierunkowane będzie na szeroko pojęty rozwój turystyki i rekreacji na obszarze objętym LSR.
Serdecznie zapraszamy do aktywnego włączenia się w proces tworzenia LSR i przedstawiania swoich pomysłów.