Turki idą!
W tym roku już po raz dwudziesty oddziały straży wielkanocnych spotkały się na Jubileuszowej Paradzie Straży Wielkanocnych „TURKI 2012” w Grodzisku Dolnym.
Mieliśmy okazję obejrzeć to niespotykane w naszych stronach widowisko, ponieważ w poświąteczną niedzielę 15 kwietnia 2012 r. występowaliśmy w imieniu Lokalnej Grupy Działania Kraina – Nafty na Wojewódzkim Konkursie Wielkanocnym, który odbył się właśnie w Grodzisku Dolnym.Konkurs ten był skierowany do Lokalnych Grup Działania, których przedstawiciele mieli okazję do zaprezentowania swoich bogatych tradycji związanych z Wielkanocą. Nasze LGD reprezentowali mieszkańcy Rogów.
Panie przygotowały bogato zastawiony potrawami świątecznymi stół wielkanocny i koszyk tradycyjnie zdobionych woskiem i malowanych w farbach pisanek. Oczywiście w koszyku oprócz malowanych pięknie jaj były wszystkie pokarmy, które w naszych stronach święcimy w wielką sobotę. Poczesne miejsce zajmował chleb (żeby go nigdy nie brakowało w domach), który był zawsze podstawą pożywienia. W centralnym punkcie kosza stał baranek wielkanocny, symbolizujący Chrystusa Zmartwychwstałego. Tym razem zrobiony z masła, z przyczepioną chorągiewką, która oznacza zwycięstwo nad śmiercią. W koszu znajdował się oprócz tego ser upieczony w postaci gomółki i chrzan z octem. Chrzan swoim ostrym zapachem i smakiem ma wyciskać przy śniadaniu wielkanocnym łzy z oczu byśmy pamiętali o męce i śmierci naszego Odkupiciela. Octem pojono na krzyży Jezusa i na tę pamiątkę dawano go do świeconego. Sól, którą święcimy wraz z pokarmami, ma nas bronić od wszystkiego złego. Dodawano ją później do niektórych przygotowywanych potraw, przez co były świecone.
Była też w koszyczku maleńka butelka z oliwą, bo jej krople symbolizowały modlitwę Jezusa w Ogrodzie Oliwnym. Koszyk nasz był przystrojony kwiatami i zielonym zbożem, by baranek miał się gdzie paść… Kosz, jak to każe tradycja przykryto piękną, wykrochmaloną, ręcznie robiona serwetką.
Taki to tradycyjny kosz z pisankami, opowiadając o zwyczajach wielkanocnych – zaprezentowały na Wojewódzkim Konkursie Wielkanocnym LGD, panie z Rogów. Zdobyliśmy w tej kategorii III miejsce, ale to nie koniec nagród. Za przygotowanie tradycyjnego stołu wielkanocnego otrzymaliśmy wyróżnienie. Celem Konkursu było zaprezentowanie dorobku kulturowego naszego województwa, który ma się przyczynić do rozwijania wrażliwości inspirowanej kulturą, tradycją i folklorem oraz wzmacnianiem poczucia tożsamości. Na konkursie prezentowały się dwadzieścia trzy Lokalne Grupy Działania z całego województwa podkarpackiego. Było to pełne folkloru i tradycji wydarzenie, które niestety jak to czasem bywa zepsuła aura. Deszcz towarzyszył nam przez cały dzień, co niestety miało wpływ na widowiskowość imprezy.
Polska tradycja związana z okresem Świąt Wielkanocnych jest bardzo bogata nie tylko w kulinarne smakołyki i świąteczne symbole. Tradycja ta to również, kultywowanie pełnienia honorowych straży przy Grobie Pańskim. Połączenie Parady Staży Wielkanocnych i konkursu wielkanocnego, czyli wszystkich wymienionych wcześniej elementów wydaje się dobrym sposobem na podniesienie rangi obydwu wydarzeń.
Parada rozpoczęła się uroczystą mszą św. w kościele parafialnym p.w. św. Barbary w Grodzisku Dolnym. Po mszy św. odbył się uroczysty przemarsz wszystkich oddziałów na stadion sportowy, gdzie miała nastąpić część oficjalna i pokazy musztrowe. Niestety deszcz i błoto zepsuły to widowisko, tak że tylko nieliczne oddziały zaprezentowały dodatkową paradną musztrę. W paradzie wzięło udział ponad czterdzieści oddziałów Turków oraz siedemnaście orkiestr dętych. Byliśmy wszyscy pod wielkim wrażeniem zaprezentowanego w Grodzisku folkloru.
Możemy tylko na koniec polecić zainteresowanym tematem, zwłaszcza strażakom, trzymającym warte przy grobie pańskim, by wybrali się w przyszłym roku na paradę Turków, bypooglądać wielkanocne straże z całej Polski, a może ta krótka relacja zachęci niektórych do udziału w konkursie.
Janina Gołąbek